شبکه خبری سی.ان.ان آمریکا از قول صندوق بین المللی پول اعلام کرد اگر قیمت نفت در حدود 50 دلار در هر بشکه باقی بماند، بیشتر کشورهای منطقه خاورمیانه در عرض پنج سال یا کمتر با بحران مالی روبرو خواهند شد.این بحران، عربستان سعودی، عمان و بحرین را هم در بر خواهد گرفت.
بنابه پیش بینی صندوق بین المللی پول، قیمت ارزان نفت، تنها در سال جاری میلادی حدود 360 میلیارد دلار از درآمد نفتی منطقه خاورمیانه می کاهد.
به دلیل سقوط قیمت های نفت از بالای 100 دلار به حول و حوش 45 دلار در هر بشکه در زمان حاضر، مازاد عظیم بودجه برخی کشورهای منطقه بسرعت به کسری بودجه های هنگفت تبدیل خواهد شد. بسیاری از این کشورها کم کم دارند مجبور می شوند از صندوق ذخایر ارزی خود را برای مقابله با بحران مالی استفاده کنند.
صندوق بین المللی پول همچنین اعلام کرد، کشورهای صادرکننده نفت باید
سیاست های هزینه ای و درآمدی خود را تعدیل کنند و از بقای مالی خود اطمینان
حاصل کنند. افت قیمت های نفت درست زمانی اتفاق افتاد که مخارج بسیاری از
کشورهای خاورمیانه افزایش یافته بود و با ناآرامی های منطقه ای و مشکلات
بازارهای مالی دست و پنجه نرم می کردند.
عربستان سعودی تحت فشار است
بنابه اعلام صندوق بین المللی پول، عربستان سعودی بزرگ ترین تولیدکننده نفت باید نفت خود را در حدود 106 دلار در هر بشکه بفروشد تا بودجه اش در تعادل قرار گیرد. صندوق بین المللی پول تصریح کرد: ضربه گیرهای مالی عربستان سعودی به سختی کفاف پنج سال مقاومت در برابر نفت 50 دلاری را می دهد.
علت اینکه عربستان سعودی به سرعت در تلاش است پول ذخیره کند، همین است. این کشور نه تنها چهار میلیارد دلار اوراق قرضه در اوایل سال جاری میلادی فروخت، بلکه بانک مرکزی آن نیز در شش ماه گذشته بیش از 70 میلیارد دلار از شرکت های مدیریت دارایی همچون بلک راک (بی.ال.کی) بیرون کشیده است.
پیش بینی می شود امسال کسری حساب جاری عربستان پس از سال ها مازاد، به 20 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یابد.
صندوق جنگ عربستان سعودی هنوز تقریبا 700 میلیارد دلار اعتبار دارد، اما این اعتبار به سرعت در حال کاهش است.
کاهش مخارج برای عربستان در پیش رو است
بعید است عربستان سعودی مالیات ها را افزایش دهد، اما در صدد کاهش برخی مخارج است البته امکان اینکه این کشور هزینه برنامه های اجتماعی و نظامی خود را کاهش دهد خیلی کم است، زیرا رهبران آن از تکرار شورش های بهار عربی سال 2011 می ترسند.
هنری اسمیت دستیار مدیر یک شرکت مشاوره ای کنترل ریسک در دوبی گفت: در محیطی که با بی ثباتی منطقه ای و داخلی روبرو است، کاهش مخارج مربوط به رفاه اجتماعی، یک قمار سیاسی است.
وی افزود: دولت شروع به بررسی پروژه های بزرگ دولتی کرده و آنهایی که به
لحاظ اقتصادی از ضرورت کمتری برخوردارند، کنار گذاشته خواهند شد.
ایران و عراق تحت فشار قرار دارند
براساس برآورد صندوق بین المللی پول، قیمت نفت سر به سر کننده درآمد و هزینه برای ایران 72 دلار در هر بشکه است و این کشور می تواند کمتر از 10 سال در برابر ارزانی نفت مقاومت کند.
صندوق بین المللی پول تصریح کرد: چشم انداز ایران در مقایسه با کشورهای همسایه اش بهتر است، اما پتانسیل لغو تحریم ها و افزایش تولید نفت (که هنوز اتفاق نیفتاده است)، این چشم انداز را مبهم کرده است.
بنابه اعلام صندوق بین المللی پول، برای عراق عملا هیچ ضربه گیر مالی باقی نمانده است. این کشور با درگیری های داخلی دست و پنجه نرم می کند و بخشی از سرزمین های آن به دست داعش افتاده است.
صندوق بین المللی پول همچنین هشدار داد، خشونت های در حال افزایش در
عراق، غیرنظامیان در این کشور را تحت تاثیر قرار داده و تاثیر سوء بر
اعتماد به نفس و انتظارات و در نتیجه بر فعالیت های اقتصادی آنان گذارده
است.
بحرین
بحرین نیز تحت فشارهای مالی قرار دارد و به پیش بینی صندوق بین المللی پول، احتمالا ظرف کمتر از پنج سال دچار بحران خواهد شد. این کشور هم اکنون با بدهی سنگین روبرو و چند سالی است که با کسری بودجه دست و پنجه نرم می کند.
جیسون تاوی اقتصاددان خاورمیانه در شرکت کپیتال اکونومیک گفت: وضعیت
بحرین نسبتا وخیم است. این کشور می رود تا وضعیت به مراتب دشوارتری را
تجربه کند.
امارات، کویت و قطر می توانند چند دهه با نفت 50 دلاری زندگی کنند
با همه این احوال، تعداد معدودی از کشورهای منطقه از موقعیت خوبی برای مقابله با طوفان های مالی برخودارند. در راس این کشورها، کویت، قطر و امارات متحده عربی قرار دارند. این موقعیت خوب تا حدودی به این خاطر است که این کشورها برای سر به سر کردن درآمدها و هزینه های خود به قیمت چندان بالای نفت نیاز ندارند.
براساس برآورد صندوق بین المللی پول، قیمت نفت سر به سر کننده درآمد و هزینه برای کویت فقط 49 دلار در بشکه است که قیمت فعلی نفت بیشتر از آن است. برای قطر که میزبان جام جهانی 2022 است، این عدد جادویی 56 دلار در هر بشکه است، در حالی که امارات برای تعادل بودجه اش به نفت 73 دلاری نیازمند است.
لیکن این سه کشور از پول نفت، کوه هایی درست کرده اند که می تواند از آنها در سال های ارزانی نفت محافظت کند.
بنابه اعلام صندوق بین المللی پول، امارات متحده عربی به قدر کافی از ضربه گیرهای مالی برخوردار است که بتواند تقریبا 30 سال با ارزانی نفت سر کند. قطر و کویت نیز تقریبا 25 سال می توانند در برابر ارزانی نفت دوام بیاورند.