آلیاژهای روی از قرنها پیش استفاده می‌شده‌است. کالاهای برنجی که به ۱۰۰۰-۱۴۰۰ سال پیش باز می‌گردند در فلسطین پیدا شده‌اند و اشیاء رویی با ۸۷٪ روی در ترانسیلوانیا ما قبل تاریخ یافت شده‌اند. به خاطر نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز (روی جدا شده دود شده و قابل دست یابی نبود) خصوصیات واقعی این فلز در زمان باستان مشخص نشده بود. ساخت برنج به رومی‌ها نسبت داده شده و مربوط به ۳۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. آنها کالامین و مس را با یکدیگر در بوته آهنگری حرارت می‌دادند که در این عمل اکسید روی در کالامین کاهش میافت و فلز روی آزاد توسط مس به دام انداخته می‌شد و به شکل آلیاژ در می‌آمد. برنج بدست آمده یا در قالب ریخته می‌شد یا با چکش به شکلهای مختلف در می‌آمد.
استخراج و تصفیه روی نا خالص در ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در هند و چین صورت می‌گرفته‌است. در غرب نیز کشف فلز روی به سال 1746 برمیگردد.
شرح تولید برنج در اروپای غربی در کتابهای آلبرتوس مگنوس در سال ۱۲۸۴ به چشم می‌خورد. این فلز در قرن ۱۶ به میزان قابل توجه شناخته شد.
Agricola در سال ۱۵۴۶ اعلام کرد که وقتی که سنگ معدن روی گداخته می‌شود فلز سفید می‌تواند منقبض شود و دیواره کوره را بتراشد. او در نوشته‌های خود به این مسئله نیز اشاره کرد که فلزی شبیه آن به نام Zincum در Silesia تولید می شده است. پاراسلیوس (متوفی به سال ۱۵۴۱) اولین کسی در غرب بود که گفت Zircum فلزی جدید است که در مقایسه با فلزات دیگر خواص شیمیایی جداگانه‌ای دارد. نتیجه آن است که فلز روی زمانی شناخته شده که Margaraf کشفیاتش را شروع کرد و در حقیقت فلز روی دو سال زودتر توسط شیمیدان دیگری به نام Anton Von Swab تجزیه شده و بدست آمده بود. اما تحقیقات Margraaf جامع تر بود و بخاطر تحقیقات این دو شخص آنها به عنوان کاشفین روی شناخته میشوند. قبل از کشف تکنیک غوطه وری سولفید روی Calamine تنها منبع معدنی فلز روی بوده‌است.
برای تولید فلز روی ابتدا خاک معدنی روی خرد و آسیاب می شود و در صورت داشتن سرب به همراه خود، به واحد فلوتاسیون منتقل می شود تا سرب جدا شود. خاک های سولفوره نیز پس از انتقال به کوره به حالت اکسیده تبدیل شده و قابل استفاده می شوند. پس از آماده سازی خاک، کنسانتره ی به دست آمده در مخازن استیل، توسط سولفوریک اسید و آب مورد عمل لیچینگ قرار می گیرند، سولفات آهن و سولفات آلومینیوم جهت رسوب دهی با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور برای جلوگیری از چسبندگی در کاتد ها استفاده می شوند. روی موجود در خاک با عمل لیپینگ حل شده و سولفات روی به دست می آید. نیکل،کبالت، کادمیوم، آهن و برخی عناصر دیگر موجود در خاک نیز به همراه روی حل می شوند، از این رو باید قبل از الکترولیز یون های مزاحم حذف شوند. برای حذف آهن و کبالت از محلول، پرمنگنات پتاسیم به همراه آمونیوم پرسولفات اضافه می شود تا آهن دو ظرفیتی به آهن سه ظرفیتی تبدیل شود. با افزودن دوغاب آهک هیدراته به محلول و بالا بردن pH، آهن و کبالت اکسید شده و رسوب می دهند و از محلول جدا می شوند.
صنعت روی در ایران:
ایران چهارمین تولیدکننده بزرگ ماده معدنی سرب و روی در آسیا بعد از چین، قزاقستان و هند می‌باشد. همچنین از نظر تولید شمش روی جایگاه ششم و از نظر تولید سرب جایگاه پنجم را در آسیا دارا می‌باشد. در حال حاضر بیش از ۹ درصد ذخایر خاک سرب و روی دنیا در ایران شناسایی شده، اما آنچه در کشور تولید و صادر می شود حتی به یک درصد نسبت‌های جهانی نیز نمی‌رسد. هم اکنون ایران سالانه در حدود ۱۶۰ هزار تن روی در ۷ کارخانه بزرگ و ۴۵ کارخانه کوچک تولید می کند و برنامه ریزی شده است تا سال ۱۴۰۴ این مقدار به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش یابد. تولید سرب و روی طی سال ۹۱ نسبت به مدت مشابه سال ۹۰؛ با رشد۷٫۷درصدی به مرز۱۸۲هزار تن رسید .
در حال حاضر شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه شامل کالسیمین،معادن بافق،باما،صنعت روی زنگان ، فرآوری مواد معدنی ، ملی سرب و روی ایران و توسعه معادن روی ایران در زمینه صنعت روی فعالیت میکنند.
به طور معمول قیمت سهم های مرتبط با فلز روی همبستگی شدیدی با قیمت فلز روی جهانی دارد.حتی در بازه های کوتاه مدت نیز قیمت سهام گروه روی وابستگی بسیار زیادی با قیمت جهانی فلز روی نشان میدهد.
قیمت فلز روی در بازار جهانی در سال 2007-2008 با ریزش شدید مواجه شد.این فلز که قبل از آن تا 4500 دلار بر هر تن رشد کرده بود،ناگهان تا 1000 دلار افت را تجربه کرد که باعث کاهش سود شرکت های فعال در این زمینه شد.
اما در 6 ماه گذشته قیمت این فلز از محدوده 1500 دلار تا 2230 دلار رشد کرد که باعث عوض شدن روند قیمتی شرکت های رویی شد.
اما جالب است بدانید این رشد در حالی اتفاق افتاد که بر خلاف روال معمول،موجودی انبارها افزایش یافته بود.
با وجود رشد مقداری انبارهای جهان ،بسیاری از تحلیلگران بنیادی 2500 تومان را هدف قیمتی این فلز در میانمدت میدانند اما شاید بهتر باشد به بررسی تکنیکال این فلز نیز بپردازیم:
