روش جدید عرضه اولیه سهام

در پی تصمیم مسئولان سازمان و شرکت بورس مبنی بر بکاری گیری روش ثبت سفارش دفتری برای عرضه اولیه سهام شرکت ها، علی صحرایی معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران گفت: چارچوب‌های فنی و تئوری‌های روش ثبت سفارش (Book Building) برای کشف قیمت عرضه های اولیه سهام در بورس تهران امروز به جمع بندی نهایی رسید و حداکثر تا یک ماه دیگر بر روی نمادهای معاملاتی کوچک عملیاتی می‌شود.

وی با معرفی این روش در عرضه‌های اولیه سهام گفت:بر اساس قیمت پایه‌ای که متعهد پذیره نویس در دامنه مشخص سامانه‌های معاملاتی اعلام می‌کند، تمامی سرمایه گذاران اعم از حقیقی ،حقوقی، نهادی و یا آنلاین می‌توانند در آن دامنه سفارش ها را وارد و بر اساس حجم سفارش‌های وارد شده و قیمت هایی مد نظر بازار، سهم جدید در بازار کشف قیمت می‌شود.

صحرایی ادامه داد: با اجرایی شدن این روش در آینده ای نزدیک، دست کم در یک جلسه ناظر بازار اجازه خواهد داد تا سفارش ها حداقل در دو تا سه ساعت سفارش گیری شود. سپس بر اساس حجم تقاضاهای وارد شده و یا در صورت نیاز متعهد پذیره نویس برای ثبت تقاضای مد نظر خود، قیمتی در دامنه اعلام شده در سامانه های معاملاتی کشف و به این ترتیب اگر تقاضای بازار کفایت می‌کرد، متعهد پذیره نویس سهام جدید را عرضه می‌کند.

در حالی روش ثبت سفارش دفتری (Book Building) ازسال های دور در دنیا استفاده می شود و می‌تواند تمامی مشکلات قبلی در بازار سهام ایران را برطرف کند که به اعتقاد کارشناسانی چون حسین خرازی مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی، مشکلات عرضه‌های اولیه این است که در عرضه سهام شرکت، یک عرضه‌ کننده با تعداد مشخصی از سهم و انبوه بسیار زیادی از خریداران وجود دارد و سهمیه‌بندی برای خریداران تعیین می شود. در حالی که اکثر فعالان بازار مایل به خرید سهم جدید هستند.

از سوی دیگر در زمان عرضه اولیه نیروی عرضه و تقاضا در روز اول به درستی عمل نمی‌کند‌، زیرا تعداد خریداران و فروشندگان باید یکسان بوده و اطلاعات بین آنها مشترک و یکسان باشد.

به همین دلیل روشی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد که بر اساس آن سهام شرکتی عرضه دوم یا SPO می‌شود. یعنی از خریداران طی چند روز ثبت‌نام به عمل آمده و به آنها اجازه داده می شود که ثبت‌نام کرده و قیمت‌ها را تغییر دهند و فروشنده نیز قیمت‌ها را تغییر می‌دهد و برای اینکه عرضه اولیه با شکست مواجه نشود حتما بازخرید سهم طراحی می شود تا متعهد پذیره نویسی در صورت عدم خریداری از سوی خریداران، سهام را خریداری کند.

در این روش هجوم به سیستم معاملاتی اندک بوده و چون 10 روز قبل از عرضه ثبت‌نام صورت می‌گیرد، فروشنده و مشاور عرضه که مشاور متعهد بازخرید هم هست با توجه به حجم ثبت‌نام، استراتژی قیمت را تعیین می‌کند.