بورس ایران با ۱۲۵ میلیارد دلار در رده ۳۶ دنیا

درحالی بازار سهام ایران در آستانه 50 سالگی قرار دارد که روزنامه همشهری اعلام کرد همزمان با رشد ارزش سهام شرکت‌های بورس، دیروز ارزش کل بازار سهام ایران که با محاسبه جمع کل ارزش بازار فرابورس و بورس محاسبه می‌شود از مرز 125 میلیارد دلار عبور کرد و به 127 میلیارد و 304 میلیون دلار رسید. این رشد در پی آن اتفاق افتاد که دیروز ارزش کل فرابورس پس از 3 سال به مرز 100 هزار میلیارد تومان بازگشت.

ارزش کل بورس تهران در سال 92 به 144 میلیارد دلار رسیده بود ولی این مقدار به‌دلیل رکود اقتصادی به سطح 85 میلیارد دلار تنزل کرد. اما در طول یک سال گذشته بخشی از این نزول جبران شد و ارزش کل بورس تهران نزدیک به 12 درصد رشد کرد و در پایان مبادلات دیروز به رتبه سی ‌و ‌ششم جهان و رتبه چهارم خاورمیانه صعود کرد.

بورس نیویورک با ارزشی معادل 18.1 تریلیون دلار و نزدک آمریکا با 7 تریلیون دلار بزرگ‌ترین بورس‌های دنیا هستند. بورس‌های ژاپن، شانگهای چین و لندن نیز به ‌ترتیب با 3.9 و 4.6 و 3.6 تریلیون دلار در رتبه‌های دیگر جهان قرار گرفته‌اند.

 رقابت‌های منطقه‌ای
با رشد ارزش بازار سهام در طول یک سال گذشته هم‌اکنون بازار سهام ایران به چهارمین بورس منطقه پس ازعربستان، ترکیه و قطر تبدیل شده است.ارزش کل بورس عربستان 383 میلیارد دلار و ارزش بورس استانبول ترکیه 218 میلیارد دلار است.

رشد ارزش بازار سهام ایران به‌دنبال آن اتفاق افتاد که پس از نزول شدید قیمت نفت رقابت تنگاتنگی میان کشور‌های منطقه برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی از طریق بورس‌ها به راه افتاده است به‌طوری که به تازگی عربستان اعلام کرد قصد دارد ارزش بازار سهامش را دست‌کم تا سه برابر افزایش دهد. این کشور‌ها در پی آن هستند که کاهش درآمد‌های نفتی خود را جبران کنند تا دچار ضعف اقتصادی نشوند.

بنا به گفته محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان، این کشور در حال آماده‌سازی خود برای دوران افول نفت است و درنظر دارد با گسترش حجم صندوق سرمایه‌گذاری عمومی به حدود 2هزار میلیارد دلار به این هدف خود دست یابد. بر این اساس صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان در حال استخدام بانکداران ارشد جهان برای تبدیل این صندوق به یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های ملی جهان است.

بلومبرگ هفته پیش اعلام کرد این صندوق که حدود 100میلیارد دلار سهام در شرکت‌های داخلی عربستان دارد هم‌اکنون در حال همکاری با شرکت بین‌المللی کرنفری آمریکا برای استخدام افراد حرفه‌ای برای پست‌های کلیدی این صندوق است.

عربستان همچنین پیش‌تر اعلام کرده بود قصد دارد بخش قابل توجهی از سهام شرکت ملی نفت آرامکو را به فروش برساند تا پول حاصل از این فروش را به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی منتقل و درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری را به منبع درآمد عربستان تبدیل کند. این عرضه اولیه در سال 2017 انجام خواهد شد. هم‌اکنون صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سهام شرکت‌های پتروشیمی و برخی بانک‌های این کشور را در اختیار دارد.

بازار سهام ایران چه مسیری را طی می‌کند؟
با توجه به افزایش رقابت‌های منطقه‌ای آمار‌ها نشان می‌دهد بورس تهران با روند آهسته تری در حال حرکت است. ارزش کل بازار سهام یکی از شاخص‌هایی است که براساس آن بورس‌های دنیا با یکدیگر مقایسه می‌شوند و روند حرکت آن مسیر حرکت بورس‌ها را نشان می‌دهد.

روند صعودی ارزش بورس تهران از ابتدای دهه 80 آغاز شد و در میانه‌های سال 83 در بالاترین نقطه به 42 میلیارد دلار رسید. در آن زمان ارزش هر دلار آمریکا کمتر از 900 تومان بود اما هم‌اکنون ارزش هر دلار آمریکا دربازار آزاد در محدوده سه هزار و 450 تومان است.

روند صعودی ارزش بورس تهران در کل دهه 80 به‌طور متناوب ادامه یافت و با آغاز دهه 90 شتاب صعودی بیشتری گرفت به‌طوری که در ابتدای دهه 90 به مرز 144 میلیارد دلار رسید اما به‌دلیل وقوع یک رکود شدید در بورس تهران ازدی‌ماه سال 1392 ارزش‌کل بازار سهام ایران دست‌کم 70 میلیارد دلار افت کرد.

این روند از 15 دی‌ماه پارسال همزمان با اجرای برجام متوقف و بار دیگر روند صعودی بازار سهام ایران آغاز شد به‌طوری که از آن زمان تاکنون همگام با رشد ارزش سهام بورس تعداد شرکت‌هایی که بیش از یک میلیارد دلار در بورس ارزش دارند به  30 شرکت رسیده است. در این میان ارزش سهام هلدینگ خلیج‌فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت ایرانی که برای رقابت با شرکت سابیک عربستان تاسیس شده است بار دیگر به سطح هشت میلیارد دلار رسید.

ارزش سهام این شرکت که قبل از وقوع رکود به سطح 52 هزار میلیارد تومان هم رسیده بود، تحت‌تأثیر رکود در بورس به سطح 20 هزار میلیارد تومان کاهش یافته بود، اما اکنون روی موج صعود شاخص‌های بورس ارزش سهام هلدینگ خلیج‌فارس به 28 هزار میلیارد تومان بازگشته است. این شرکت که چند سال پیش وارد بورس تهران شد متشکل از 15 شرکت بزرگ پتروشیمی ایران است. به غیراز این شرکت هم‌اکنون شرکت‌های همراه اول و مخابرات ایران به‌ترتیب با ارزشی معادل 4.2و3.8میلیارد دلار رتبه‌های بعدی بزرگ‌ترین شرکت‌های بورس را در اختیار دارند.